Op 6 oktober jl. maakte minister Schouten bekend dat zij de invoering van de Wet Toekomst Pensioenen uitstelt. De deadline van 1 januari a.s. wordt niet gehaald. Per die datum wil het kabinet echter wel de Fiscale OudedagsReserve (FOR) afschaffen. Hierdoor ontstaat er voor zelfstandigen een gat in de mogelijkheid voor pensioenopbouw. Cristel van de Ven, voorzitter van het Netwerk Zelfstandig Ondernemers en VZN: “Dit is een onwenselijke situatie. Daarom trekken we nu direct aan de bel ”.

Met de fiscale oudedagsreserve (FOR) kunnen zelfstandigen een oudedagsvoorziening opbouwen door een percentage van de winst opzij te zetten voor later. Op Prinsjesdag kondigde het kabinet aan dat deze fiscale regeling per 1 januari 2023 wordt afgeschaft. Het financiële voordeel van deze afschaffing wil men gebruiken voor verhoging van de AOW. Argument voor de afschaffing is onder meer dat er voldoende mogelijkheden zijn voor pensioenopbouw voor zelfstandigen o.a. door verhoging van de jaarruimte voor lijfrenten, geregeld in de Wet Toekomst Pensioenen (WTP). Die jaarruimte staat nu nog op 13,3% van de premiegrondslag (inkomen minus franchise). Deze jaarruimte gaat bij invoering van de WTP naar 30%.

Ongeveer 10% van de zelfstandigen maakt momenteel gebruik van de lijfrente voor hun pensioenopbouw. Dit blijkt uit een onderzoek van Deloitte uit 2020. Onderzoek van Bright Pensioen uit 2021 toont aan dat 34 % van de zelfstandig ondernemers gebruik maakt van de FOR. Van de Ven: “Het is enorm belangrijk voor zelfstandigen dat zij in 2023 toch de ruimere fiscale ruimte al hebben. Want anders zullen de zelfstandigen die nu nog gebruik maken van de oudedagsreserve, daardoor in 2023 niet of nauwelijks iets in hun oudedagsvoorziening kunnen stoppen”. De berekeningen voor de jaarruimte voor lijfrentes gebeuren namelijk op basis van het voorgaande jaar, terwijl bij de oudedagsreserve het inkomen van het huidige jaar als grondslag wordt gehanteerd. Mensen die in 2022 gebruik maken van de FOR hebben hun jaarruimte (van 13,3%) voor 2023 dan dus al bijna volledig verbruikt.

Het dringende verzoek vanuit het Netwerk Zelfstandig Ondernemers aan de Minister is om dit probleem te voorkomen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door de afschaffing van de FOR gelijk te trekken met de ingangsdatum van de Wet Toekomst Pensioenen. Of om de verruiming van de jaarruimte van lijfrenten al wel per 1 januari 2023 in te laten gaan, gelijktijdig met de afschaffing van de FOR.

Achtergronden: Het Netwerk Zelfstandig Ondernemers is een samenwerkingsverband van VZN, PZO, VNO-NCW en MKB-Nederland. Lees hier (Zelfstandig ondernemers bundelen krachten | VNO-NCW) meer over het netwerk.

UPDATE: tijdens het wetgevingsoverleg over de pensioenwet op 10 oktober 2022 zegde minister Schouten toe dat als de wet Toekomst Pensioenen op 1-7-’23 ingaat, de fiscale ruimte met terugwerkende kracht per 1-1-’23 voor zelfstandigen kan gelden. Dit naar aanleiding van vragen van Palland (CDA) over het uitstel van de ingangsdatum naar juli, en afschaffing van de FOR per 1-1-23.

Foto: Dom J