Leidschendam, 12 november 2024 – Het advies van de Raad van State over de wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden (VBAR) legt de vinger op de zere plek. Het wetsvoorstel pretendeert duidelijkheid te bieden, maar geeft dit niet. Bovendien pakt het niet het échte vraagstuk aan, namelijk hoe te komen tot een modernere arbeidsmarkt? De kritiek van de Raad van State komt overeen met VZN’s reactie op de internetconsultatie. “Het is goed dat de belangrijkste adviseur van de regering onze zorgen onderschrijft en steunt”, vindt VZN-voorzitter Cristel van de Ven.
Vaste contract geen heilige graal
De Raad van State schrijft dat ‘bij zowel werkgevenden als werkenden de behoefte lijkt te bestaan om de onderlinge arbeidsverhouding niet (langer) te baseren op een arbeidsovereenkomst’. Van de Ven: “Dit is een juiste constatering die getuigt van realiteitszin. Hopelijk maakt dit een einde aan al het wensdenken over het vaste contract als heilige graal”. Ook bij strengere handhaving op schijnzelfstandigheid zullen er namelijk veel mensen als zelfstandige ondernemer zonder personeel blijven werken.
Alternatieve vormen om schijnzelfstandigheid effectief te bestrijden
De Raad van State noemt het willen innen van sociale en pensioenpremies ten behoeve van de (financiële) houdbaarheid van het huidige sociale zekerheidsstelsel, als reden voor bestrijden van schijnzelfstandigheid. Dat is wat VZN betreft vechten tegen de bierkaai. Beter is het om na te denken over alternatieve vormen van sociale zekerheid voor zelfstandigen. Een fiscaal gestimuleerde opbouw van een bedrijfsbuffer (in box 2) voor het afdekken van risico’s, het investeren in het eigen bedrijf en het opbouwen van inkomen voor later, biedt uitkomst. Zelfstandigenaftrek en mkb winstvrijstelling hoeven dan niet te worden afgebouwd, maar alleen voorwaardelijk te worden toegekend. Dit zal schijnzelfstandigheid effectief bestrijden.
Tariefgrens rechtsvermoeden helder aanknopingspunt
Voor het beschermen van kwetsbare zelfstandigen aan de basis van de arbeidsmarkt biedt de genoemde tariefgrens voor het rechtsvermoeden een helder aanknopingspunt. VZN-voorzitter Van de Ven roept de Belastingdienst op om hun schaarse capaciteit volledig in te zetten op het controleren op schijnzelfstandigheid in situaties van onderbetaling en bij afwezige onderhandelmacht van werkenden. Dit pakt het probleem aan bij de wortel én neemt onterechte onrust in de markt weg. Twee vliegen in één klap.
Bedrijfsbuffer
Kort en goed stuurt de Raad van State de minister terug naar de tekentafel. VZN geeft hem daarbij graag het volgende mee: erken de zelfstandige ondernemer, bestrijd ‘m niet, maar faciliteer ‘m om een bedrijfsbuffer op te bouwen. Niet door afbouw maar door ombouw van fiscale ondernemersfaciliteiten. Van de Ven: “Zo bouwen we wél aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt”.
Meer info? Lees ons manifest “Werken aan duurzaam zelfstandig ondernemerschap”.